Een werkgever is een transitievergoeding verschuldigd als hij de arbeidsovereenkomst opzegt of deze op zijn verzoek wordt ontbonden. Uitzondering is de situatie waarin niet voortzetten van de arbeidsovereenkomst het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen van een werknemer (art. 7:673 lid 7 sub c BW). In dat geval is de werkgever geen transitievergoeding verschuldigd. In een recente zaak bij het Hof ’s-Hertogenbosch speelde de vraag of het weigeren van herplaatsing ernstig verwijtbaar handelen van een werknemer oplevert.
Herplaatsingsplicht
Sinds de invoering van de Wet werk en zekerheid geldt er voor werkgevers bij ontslag een in de wet vastgelegde herplaatsingsplicht. Een ontslagaanvraag bij het UWV of ontbindingsverzoek kan slechts worden toegewezen indien er een redelijke (ontslag)grond aanwezig is en herplaatsing van de werknemer binnen een redelijke termijn in een passende functie niet mogelijk is of niet in de rede ligt. Van een passende functie is sprake wanneer deze aansluit bij de opleiding, ervaring en capaciteiten van de werknemer.
De werkgever dient actief passende mogelijkheden te onderzoeken en hierover overleg te plegen met de werknemer waarbij het verwijzen naar een vacatureoverzicht in beginsel onvoldoende is. Niet-naleving van de herplaatsingsverplichting kan leiden tot een afwijzing van de ontslagaanvraag of het ontbindingsverzoek. Als de werkgever zich voldoende heeft ingespannen voor herplaatsing van de werknemer maar er geen passende functie voorhanden is, zal dit leiden tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst en heeft werknemer in beginsel recht op een transitievergoeding.
Werknemer die herplaatsing weigert
Het Hof ’s-Hertogenbosch kreeg recent de vraag voorgelegd of een werknemer die herplaatsing weigert aanspraak maakt op een transitievergoeding. De werknemer was sinds 20 juni 2000 werkzaam als kwaliteitsmedewerker in ploegendienst. De functie van de werknemer was per 1 september 2019 vervallen. De werkgever heeft de arbeidsovereenkomst met toestemming van het UWV per 1 februari 2020 opgezegd. De werkgever weigerde vervolgens een transitievergoeding uit te betalen aan de werknemer omdat de werknemer tot driemaal toe een passende functie zou hebben geweigerd. De eerste twee functies werden geweigerd omdat deze in de dagdienst waren en de werknemer dan geen passend vervoer zou hebben om op de bedrijfslocatie te komen. De werkgever heeft daarop een (andere) functie in ploegendienst aangeboden maar ook op dit aanbod werd door de werknemer – die op dat moment arbeidsongeschikt was – niet ingegaan.
Oordeel hof
Het hof oordeelt dat niet is gebleken dat de laatst aangeboden functie aan de werknemer geen passende functie zou betreffen. Daarnaast stond de arbeidsongeschiktheid van de werknemer niet in de weg aan de aanvaarding van de aangeboden functie. De weigerachtige houding van de werknemer heeft ertoe geleid dat de werkgever de werknemer niet heeft kunnen herplaatsen. Deze handelwijze van de werknemer is volgens het hof als ernstig verwijtbaar te beschouwen en daardoor maakt zij geen aanspraak op een transitievergoeding. Het niet toekennen van de transitievergoeding is volgens het hof ook niet naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar. Van een relatieve kleine misstap was immers geen sprake en ook de persoonlijke omstandigheden van werknemer, waaronder dat zij al twintig jaar in dienst was, leggen daarvoor onvoldoende gewicht in de schaal. De werknemer liep daarmee een transitievergoeding van EUR 42.000 mis.
Tot slot
Deze uitspraak bevestigt dan ook dat een werknemer het aanbod van zijn werkgever voor een passende functie niet zomaar mag weigeren. Een weigerachtige houding kan in de praktijk immers grote financiële gevolgen hebben. De werknemer zet zijn transitievergoeding op het spel en een weigering heeft mogelijk ook negatieve gevolgen voor de WW-uitkering nu in de Werkloosheidswet een verplichting staat voor de werknemer om passende arbeid te aanvaarden. De werknemer heeft daarmee, evenals de werkgever, een belang bij het zorgvuldig doorlopen van het herplaatsingstraject.
Bij vragen, neem contact op met Tim Wilms.