Op 1 januari 2020 is de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) in werking getreden. Deze nieuwe wet kent een pakket aan maatregelen op het terrein van flexibele arbeid, het ontslagrecht en de Werkloosheidswet (WW) dat tot doel heeft om de balans tussen flexibele en vaste arbeidsovereenkomsten te verbeteren. De komende periode zullen wij in verschillende artikelen de belangrijkste wijzigingen bespreken. Deze week: de ketenregeling.
Ketenregeling
Het doel van de ketenregeling is dat voor de werknemer na verloop van tijd zekerheid ontstaat over zijn werk en inkomen. Een werknemer mag daarom slechts beperkt werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. In de wet is bepaald dat een vierde tijdelijke overeenkomst tussen partijen wordt aangemerkt als een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. En wanneer de keten van tijdelijke arbeidsovereenkomsten de duur van twee jaar overschrijdt, geldt de laatste arbeidsovereenkomst vanaf dat moment als aangegaan voor onbepaalde tijd. Een onderbreking van meer dan zes maanden doorbreekt de keten.
De ketenregeling is ook van toepassing wanneer er sprake is van opvolgend werkgeverschap: arbeidsovereenkomsten bij verschillende werkgevers die ten aanzien van de verrichte arbeid redelijkerwijze geacht moeten worden elkaars opvolger te zijn, tellen mee in de keten.
Wet arbeidsmarkt in balans
De mogelijkheden om een werknemer werkzaam te laten zijn op basis van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd worden door de WAB verruimd. Volgens de wetgever kan het voor een werkgever noodzakelijk zijn om gedurende een periode van drie jaar de flexibiliteit te behouden om een werknemer in te zetten op basis van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Daarom regelt de WAB dat de keten van arbeidsovereenkomst straks maximaal drie jaar mag duren.
De huidige regel dat de keten wordt doorbroken na een periode van meer dan zes maanden blijft ongewijzigd. Wel wordt de mogelijkheid geboden om bij cao die termijn te beperken tot drie maanden. Dit is alleen toegestaan als sprake is van terugkerend tijdelijk werk dat maximaal negen maanden per jaar kan worden verricht, bijvoorbeeld bij functies in de culturele sector (gelet op het theaterseizoen).
Het blijft mogelijk om de ketenregeling bij cao voor bepaalde functies te verruimen tot maximaal zes contracten in een periode van maximaal vier jaar. Dit is alleen toegestaan als de intrinsieke aard van de bedrijfsvoering dit vereist.
Nu al gebruik maken van de nieuwe wet
Voor deze maatregelen is geen overgangsrecht voorzien. Dit betekent dat de regeling op 1 januari 2020 onmiddellijke werking heeft. Daarom kan nu al gebruik gemaakt worden van de ruimere mogelijkheden. Er ontstaat geen arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd wanneer de periode van twee jaar wordt overschreden op of na 1 januari 2020. Bijvoorbeeld in de volgende situatie:
Arbeidsovereenkomst 1:
1 april 2018 – 1 oktober 2018
Arbeidsovereenkomst 2:
1 oktober 2018 – 1 oktober 2019
Arbeidsovereenkomst 3:
1 oktober 2019 – 1 oktober 2020
In dit geval ontstaat er geen arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. De periode van twee jaar wordt overschreden op 1 april 2020. Op dat moment geldt de nieuwe ketenregeling.
Let op! Tijdelijke arbeidsovereenkomst is duurder
Het is uiteraard voordelig voor de werkgever dat een werknemer langer werkzaam kan zijn op basis van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. De WAB kent op dit punt echter ook een keerzijde. De werkgeverspremie voor de WW wordt straks gedifferentieerd naar de aard van een contract. Wanneer sprake is van een tijdelijke arbeidsovereenkomst betaalt de werkgever straks een hogere WW-premie dan wanneer de werknemer werkzaam is op basis van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. De hoge premie is voorlopig vastgesteld op 7,94%, de lage premie zal naar verwachting 2,94% bedragen.
De lage premie is alleen van toepassing als partijen een schriftelijke arbeidsovereenkomst hebben gesloten. Dit betekent dat wanneer een schriftelijke arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd van rechtswege is overgegaan in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, zonder dat de schriftelijke arbeidsovereenkomst is aangepast aan de nieuwe situatie, de werkgever de hoge WW-premie verschuldigd is.
Heeft u nog vragen over deze of andere wijzigingen? Aarzel dan niet om contact op te nemen met Marieke Opdam van het team Arbeidsrecht bij Kennedy Van der Laan.