Op verzoek van het ministerie van VWS heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) een aantal beleidssuggesties gedaan binnen de kaders van de zorg specifieke fusietoets, het instrument van de aanmerkelijke marktmacht (‘AMM’) en additionele maatregelen om specifieke risico’s die samenhangen met fusies in de zorg te verminderen. De minister reageert daarop in een brief aan de Voorzitter van de Tweede Kamer op 22 oktober 2018.
De suggesties van de ACM zijn het vervolg op het plan van minister Schippers begin 2015 om het markttoezicht in de zorg opnieuw in te delen, namelijk door de zorgfusietoets en het AMM-instrument van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) over te hevelen naar de ACM.
Suggesties
Minister De Jonge heeft op 22 oktober 2018 op deze beleidssuggesties van de ACM gereageerd. Hieronder de kern van de suggesties van de ACM en de reactie van minister De Jonge
1. In bepaalde deelsectoren mogen zorgaanbieders die over een AMM-positie beschikken, niet fuseren, tenzij de zorgaanbieder kan aantonen dat de fusie leidt tot substantiële voordelen zoals betere zorg. Deze maatregel biedt de toezichthouders meer mogelijkheden om fusies tegen te houden. Het verbod kan gelden in bepaalde (deel-)sectoren van de zorg en in specifieke situaties.
2. De ACM stelt voor (in uitzonderlijke gevallen) zorgaanbieders die over een AMM-positie beschikken en niet bereid zijn delen van zorg af te stoten, hiertoe te kunnen verplichten als dit vanuit een kosten- en toegankelijkheidsperspectief wenselijk is. De minister van VWS is van mening dat de noodzaak en proportionaliteit van een dergelijke bevoegdheid, bovenop de bestaande bevoegdheid niet aangetoond is en werkt deze suggestie daarom niet verder uit.
3. De ACM stelt voor fusies boven een bepaalde schaalgrootte te kunnen verbieden, tenzij hier substantiële voordelen (zoals betere zorg) tegenover staan. De minister van VWS werkt deze suggestie niet verder uit omdat het stellen van een dergelijke generieke norm voorbij gaat aan de complexiteit en de dynamische omstandigheden waarin zorginstellingen opereren.
Voorstellen
Daarnaast doet de ACM nog drie voorstellen die specifieke risico’s van fusies in de zorg op het gebied van betaalbaarheid, kwaliteit en toegankelijkheid kunnen verminderen:
1. Toets op risico’s voor veiligheid van zorg. Een fusie in de zorg kan een risicovol proces zijn voor de kwaliteit en veiligheid van zorg. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd IGJ kan niet met zekerheid voorspellen of een fusie tot een verbetering of verslechtering van zorg leidt. Deze maatregel zou tot gevolg hebben dat de ACM de fusiemelding (nog) niet in behandeling mag nemen of mag staken indien de IGJ een maatregel heeft opgelegd (verscherpt toezicht) bij een van de partijen. In reactie hierop heeft de minister de IGJ verzocht of zij objectieve criteria kan uitwerken die bepalen wanneer een fusie (voorlopig) niet mag doorgaan en of deze maatregel haalbaar is.
2. Uitbreiding van de bestaande zorgfusietoets op continuïteit van zorg. Dit zou betekenen dat een zorgaanbieder een worst case scenario moet uitwerken. De minister van VWS merkt op dat de continuïteit een taak is voor de zorgverzekeraars en werkt deze suggestie niet verder uit.
3.Beheersbaarheidsmaatregelen bestuurbaarheid die zien op de bestuurlijke kwaliteiten binnen ziekenhuizen. De minister van VWS ziet geen reden om hier aanvullend maatregelen voor te treffen omdat dit volgens hem al voldoende geborgd is.
Minister de Jonge geeft aan bepaalde suggesties (zie onder 1 en A) verder te zullen onderzoeken en uitwerken alvorens tot een conclusie te komen betreffende de mogelijke aanscherpingen van het fusietoezicht in de zorg.
Meer weten over dit onderwerp? Neem dan direct contact op met Eline Lam op eline.lam@kvdl.com