Aanleiding
Het ministerie van VWS werkt momenteel aan het wetsvoorstel tot wijziging van de beroepenstructuur van psychologische beroepen. Het wetsvoorstel ziet op aanpassing van de Wet beroepen individuele gezondheidszorg (“Wet BIG”) waarin deze beroepenstructuur is geregeld. Aanleiding voor het wetsvoorstel zijn onder andere de tweede evaluatie van de Wet BIG in 2013 en een advies van de beroepsverenigingen Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), de Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie (NVP), de Landelijke Vereniging van Vrijgevestigde Psychologen en Psychotherapeuten (LVVP) en P3NL.
De bestaande beroepen gezondheidszorgpsycholoog en psychotherapeut worden uit artikel 3 van de Wet BIG verwijderd. In plaats daarvan wordt er één breed basisberoep voor de psychologische zorg opgenomen in de Wet BIG: de gezondheidszorgpsycholoog-generalist. In dit nieuwe beroep worden de bestaande beroepen gezondheidszorgpsycholoog en de Kinder- en Jeugd-psycholoog samengevoegd.
Daarnaast komt er een nieuw specialisme: klinisch psycholoog-psychotherapeut. Het bestaande beroep van psychotherapeut en het bestaande specialisme van klinisch psycholoog gaan op in dit nieuwe specialisme. Het wetsvoorstel brengt geen wijzigingen aan in andere beroepen in de Wet BIG, zoals de orthopedagoog-generalist, psychiater en klinisch neuropsycholoog.
Doel van het wetsvoorstel
Het doel van het wetsvoorstel is om de beroepenstructuur te verduidelijken zodat patiënten en verwijzers sneller de juiste behandelaar kunnen vinden. Het op andere wijze inrichten van de beroepenstructuur zou het doorverwijzen en het vinden van passende zorg vergemakkelijken, en daarmee de zorgkwaliteit bevorderen. De wijziging van de Wet BIG sluit aan bij de afspraken van het Integraal Zorgakkoord om de beschikbare zorgcapaciteit optimaal in te zetten.
Gevolgen voorgenomen wetswijziging
De voorgenomen wijziging van de wet BIG heeft met name gevolgen voor psychotherapeuten.
De beroepsbeoefenaren die zijn ingeschreven als gezondheidszorgpsycholoog voldoen aan de inhoudelijke vereisten voor het nieuwe basisberoep gz-psycholoog-generalist. Bijscholing is voor deze groep niet nodig. Zij zullen op het moment van inwerkingtreding van het wetsvoorstel automatisch ingeschreven worden ingeschreven als ‘gz-psycholoog-generalist’.
Voor psychotherapeuten ligt dit anders. Het beroep van psychotherapeut verdwijnt na invoering van de beoogde wijzing als basisberoep uit de wet BIG. Beroepsbeoefenaren die nu alleen zijn ingeschreven als psychotherapeut zullen zich eerst moeten laten bijscholen. Deze bijscholing duurt maximaal twee jaar. Na het voltooien van de bijscholing kunnen psychotherapeuten zich registeren in het BIG-register als gz-psycholoog-generalist, waarna zij zich kunnen bijscholen tot specialist klinisch psycholoog-psychotherapeut. Hoe lang deze bijscholing zal duren is nog niet bekend. Na het voltooien van deze bijscholing kunnen de psychotherapeuten zich in het specialistenregister laten inschrijven en kunnen ze hun specialistentitel voeren.
Voor psychotherapeuten die ook zijn ingeschreven als gz-psycholoog geldt dat na de inwerkingtreding van de beoogde wijziging zij zullen zijn ingeschreven als ‘gz-psycholoog-generalist’ en dat zij zich nog zullen moeten bijscholen tot klinisch psycholoog-psychotherapeut om hun specialistentitel te kunnen voeren.
Vanwege deze gevolgen voor de psychotherapeut zullen de bepalingen over psychotherapeut vijf jaar later in werking te laten treden dan de bepalingen die zien op de gezondheidszorgpsycholoog. Dit betekent dat de huidige psychotherapeuten nog vijf jaar nadat de artikelen die zien op de gz-psycholoog-generalist in werking zijn getreden hun titel mogen voeren.
Zorgen vanuit het veld
Het conceptwetsvoorstel tot wijziging van de Wet BIG is op 29 januari 2024 in internetconsultatie gegaan. Via internetconsultatie kan iedereen diens ideeën over het voorstel kenbaar maken. Uit de meer dan 1400 reacties op de consultatie blijkt dat het wetsvoorstel niet onomstreden is.
Met name psychotherapeuten uiten fors kritiek op het voornemen om hun beroep als zodanig te schrappen. De opgerichte Actiegroep Red de Psychotherapeut kan zich niet vinden in het voorstel en ziet dit als een afbreuk aan de kwaliteit van de geestelijke gezondheidszorg. De psychotherapeuten die zich hebben aangesloten bij deze actiegroep missen een grondige onderbouwing voor werking van het wetsvoorstel. Ze zien het als buitenproportioneel dat van psychotherapeuten na een opleiding van vier jaar wordt verwacht dat zij zich moeten omscholen tot een ander basisberoep voordat zij opgeleid kunnen worden tot het nieuwe specialisme.
Ook het NIP en de NVP, initiatiefnemers van de wetswijziging, hebben gereageerd op het wetsvoorstel.
Zo heeft de NVP te kennen gegeven dat het schrappen van het beroep psychotherapeut uit de wet BIG alleen bespreekbaar is, als er voor er voor alle psychotherapeuten een uitvoerbare overgangsregeling is geregeld naar de gz-psycholoog-generalist, waarbij rekening is gehouden met de competenties en werkervaring van de psychotherapeut. De NVP verwijst daarvoor naar het voorstel dat door de beroepsverenigingen is gedaan voor een AMvB waarin een overgangsregeling is beschreven.
Reageren op de internetconsultatie
Het is nog mogelijk om tot en met 11 maart 2024 te reageren via de volgende link: Overheid.nl | Consultatie Wet vereenvoudiging beroepenstructuur psychologische beroepen, reageren (internetconsultatie.nl)