Er wordt steeds meer samengewerkt in de zorg. Minister de Jonge acht scherp concentratietoezicht noodzakelijk om de belangen van patiënten en verzekerden te beschermen. Met het wetsvoorstel ‘Positionering taken NZa’, dat momenteel bij de Tweede Kamer in behandeling is, beoogt hij dit te bewerkstelligen.
Momenteel toetst de NZa voorgenomen zorgfusies op de continuïteit van cruciale zorg en de zorgvuldige betrokkenheid van cliënten, medewerkers en andere stakeholders. Dit in het kader van de ‘zorgspecifieke fusietoets’ op basis van de Wet Marktordening gezondheidszorg.
Daarnaast toetst de ACM op grond van de Mededingingswet of er sprake is van een substantiële vermindering van de concurrentie en of er door de voorgenomen fusie een economische machtspositie ontstaat. Alleen boven bepaalde omzetdrempels moet een fusie gemeld worden. Voor de zorg gelden verlaagde drempels, zodat een concentratie in de zorg eerder gemeld moet worden bij de ACM dan andere sectoren.
De zorgspecifieke fusietoets en het concentratietoezicht in één hand
In het wetsvoorstel ‘Positionering taken NZa’ wordt het toezicht van de NZa naar de ACM overgeheveld. De zorgspecifieke fusietoets wordt bovendien aangescherpt: partijen worden verplicht om in de concentratie effectrapportage meer dan nu het geval is te motiveren welke alternatieven voor een fusie zijn afgewogen. Daarnaast komen er duidelijkere criteria wanneer er gemeld moet worden. Het huidige criterium van ‘met meer dan 50 medewerkers zorg doen verlenen’ leidt soms tot verwarring.
Ook wordt in het wetsvoorstel de mogelijkheid gegeven om fusies te laten toetsen op nadere bij ministeriele regeling te bepalen eisen. De minister heeft twee maatregelen uitgewerkt die moeten zorgen voor meer waarborgen tegen mogelijke risico’s van zorgfusies:
- Zorgfusies met aanmerkelijke marktmacht
Vanwege de potentieel negatieve effecten op continuïteit en betaalbaarheid van de zorg, moeten fusies waarbij instellingen met aanmerkelijke marktmacht betrokken zijn met terughoudendheid worden bezien, aldus de minister. Daarom wil hij in bepaalde zorgsectoren dergelijke fusies verbieden.Partijen zouden nog wel een beroep kunnen doen op de uitzonderingen die ook in het algemene mededingingsrecht gelden, maar de bewijslast wordt omgekeerd. Ze moeten zelf aantonen dat de fusie dusdanige meerwaarde heeft voor de prijs en de kwaliteit van de zorg dat het van belang is dat deze doorgang vindt.Een algeheel fusieverbod voor instellingen met aanmerkelijke marktmacht acht de minister niet wenselijk. Daarom is hij voornemens om de werking van deze maatregel te beperken door aan te sluiten bij de huidige zorgspecifieke omzetdrempels uit de Mededingingswet. Ook wil hij deelsectoren aanwijzen waar een verdergaande marktconcentratie onwenselijk is en waarvoor de maatregel dus zal gaan gelden.
- Fusies met een lopende maatregel van de IGJ
Het op orde hebben van kwaliteit, in de vorm van afwezigheid van een IGJ-maatregel, wordt een vereiste voor een fusie. Bij aanvang van een fusiebeoordeling zal er door de ACM bij de IGJ gecontroleerd worden of er een lopende aanwijzing of bevel tegen de betreffende zorgaanbieder is. Wanneer dit het geval is, wordt de fusieaanvraag niet in behandeling genomen zo lang de maatregel van de IGJ geldt (tenzij de fusie nodig is om een faillissement af te wenden).
Houd rechtindezorg.nl in de gaten wanneer u op de hoogte wilt blijven van de ontwikkelingen omtrent het wetsvoorstel. Abonneer u hier.